Meer ontspanning door een familieopstelling

​“Hoe kan ik me meer gedragen voelen en ontspannen?”, dat was een belangrijke vraag voor mij. Ik denk voor meer mannen.

En omdat ik toch ook met familieopstellingen werk besloot ik daarmee te gaan onderzoeken.
Waar ik last van had was dat er rondom True Men, mijn bedrijf, veel gebeurt. Mooie dingen, maar veel en grotendeels nu nog achter de schermen. In de samenwerking met Teun en anderen lijkt er ineens een gevoel van gedragenheid te ontstaan. Als in een organisatie. 

- Iemand die mijn boek “Agressie ontmaskerd, over het taboe rond agressieve en masculiene energie.” aan het vermooien is om het daarna opnieuw uit te geven.
- Iemand die met mijn aangeleverde materiaal een online training in elkaar aan het zetten is en daarbij weer iemand die logo’s en vormgeving doet.
- Ondersteuning van een professionele marketeer.

Het voelt alsof meer mensen dit werk, wat we met True Men doen, willen en ondersteunen. En daarmee mij ondersteunen. En dat is nieuw voor mij, want ik ben gewend alles alleen te willen doen. "Als ik het niet doe gebeurt er niets.", zo'n soort overtuiging. Rationeel weet ik dat het niet klopt, maar de spanning in mijn lijf zegt iets anders.
Zelf mijn websites bouwen, teksten schrijven, als ik ga verhuizen til ik alles het liefste zelf en alleen. Niet echte natuurlijk maar ik heb moeite met hulp vragen. Ergens heb ik opgepikt dat ik het beste zoveel mogelijk zelf kan doen, want dan heeft niemand iets over mij te zeggen. Van mijn leraar familieopstellingen leerde ik dat je verhouding tot groepen wordt bepaald door de relatie met je moeder. Waar je moeder in het begin van je leven die altijd aanwezige energie is die je omringt projecteer je dat gevoel later op de groepen waar je je in bevindt.
Was je volledig geliefd en voelde je je gestimuleerd om je te laten zien dan zul je dat later in groepen ook makkelijker doen. En andersom natuurlijk, de voorwaarden om geliefd te zijn door je moeder (“Niet boos worden!”) zullen je gedrag grotendeels bepalen.

De relatie met je moeder is enorm bepalend voor de manier waarop je in het leven staat.
Klinkt gek? Misschien, maar eigenlijk is het heel logisch. Je moeder is de eerste die ervoor zorgt dat jij je veilig en gezien voelt. Of niet. Zij bepaald ook de voorwaarden: Wat moet je ervoor doen of juist laten om oké te zijn? Wat je in de vroege periode van je leven aanleert, leer je vaak moeilijk weer af. Op zo’n moment komt een opstelling van pas.

Misschien denk je nu dat je daar al lang afstand van hebt genomen. Maar ook als je je verzet tegen (de relatie met) je moeder heeft zij op die manier dus nog alle grip op je. En ben je niet vrij. Je bent pas vrij als je vrede met haar sluit en haar kunt eren.

Het is belangrijk en gezond om je ouders “aan te nemen” zoals ze dat zo mooi zeggen, ze helemaal te nemen zoals ze zijn. Dan neem je jezelf ook zoals je bent want je bent tenslotte hun product.
Ik deed de opstelling thuis, alleen. Schreef de namen van ouders en grootouders op papiertjes en ging zelf als representant op ieders plek staan. De "Dood", "Nazi's" en "Bliss" kwamen er ook nog bij, om die ook maar eens goed in de ogen te kijken.

Wat mij in deze opstelling meteen opviel was dat mijn moeder voor mij stond en dat ze enorm strijdlustig was. Alsof ze voor me uit liep en mij mee nam in haar slipstream, met haar rug naar mij toe. Zo kende ik haar. 
Het eerste wat ik me realiseerde was dat ik haar vanaf mijn twintiger jaren heb afgewezen. Omdat ze teveel invloed op mij had. En mijn vader te weinig. Met die afwijzing zei k eigenlijk: “Ik doe het wel alleen.” Om zo haar oordeel te vermijden. Dat deed ik vervolgens met iedereen. Maar ik wil het dus niet meer alleen doen.
Ik brak in tranen uit en heb haar in gedachten gevraagd of ze alsjeblieft mijn moeder weer wilde zijn. Dat gaf me veel rust. 

Maar we waren er nog niet, want waarom stond ze daar en was ze zo strijdlustig? Altijd aanvallend gericht op elke vorm van autoriteit?

Mijn opa, haar vader erbij gehaald (fictief dus, een papier op de grond met zijn naam erop). Mijn opa zat in een Duits werkkamp tijdens de oorlog en kwam meer dood dan levend terug. Uitgehongerd en ziek. Hij is nooit helemaal hersteld. Mijn moeder was de jongste, werd na de oorlog geboren, en heeft haar vader vaak moeten missen omdat hij zo zwak was. Ondanks dat sprak ze vol liefde over hem omdat het zo’n warme man was geweest. Hij stierf vlak voordat ik geboren werd, volgens mijn moeder doordat hij altijd kwetsbaar was gebleven. Ik voelde in de opstelling haar liefde en gemis, waardoor ik haar beter begreep.

Ik voelde ook haar enorme woede toen ik het volgende papiertje erbij haalde: “de nazi’s” die mij opa meenamen en bijna vermoord hebben. Ineens was er zoveel begrip voor haar boosheid, en verdriet, waar ze geen kant mee op kon. Ook dat gaf me rust, ik begreep haar ineens en ik voelde haar liefde en onmacht.
Ik voelde ook haar kracht, zoals ik doe altijd heb gevoeld. Maar wat ik niet begreep begrijp ik nu wel: Voor de boosheid en het verdriet waar ze geen kant mee uit kon kwam ze naar mij. Ze zocht troost bij mij en liet mij boos zijn voor haar, op de wereld. Op autoriteiten.

Nou ben ik niet ineens fan van onze regering maar ik merk wel dat ik wat zachter ben. Dat ik me meer onderdeel voel van een samenleving in plaats van een gefrustreerde bankzitter.
En dat ik nog meer dankbaarheid kan voelen voor alles wat ze voor me gedaan heeft.

Michiel Hiemstra is procesbegeleider bij True Men